STRATEJİK PLANLAMA     

Günümüzde gelişmiş ülkelere baktığımızda 6. 7. kuşakların yönettiği aile şirketlerini görmek mümkündür. Ancak, ülkemizde bu durum biraz farklı; baktığımızda ikinci üçüncü nesillere gelindiğinde firmaların yapısal ve finansal zorluklarla karşılaştığını ve marka olmuş firmaların bile faaliyetlerini sonlandırdığını görebilmekteyiz.

Peki diğer ülkelerde olup da bizde olmayan nedir?

Bu biraz millet olarak karakteristiklerimizle alakalı, biraz da ülkemizin son 150 yılda atlattığı badirelerle alakalı görünmektedir. Ancak, temelinde kurumsallaşamamamız yatmaktadır. Aslında yeni nesillerin hem eğitim hem de teknoloji kullanımı açısından daha fazla imkânlara sahip olduğu aşikârdır. Hangi aile şirketi firmaya giderseniz gidin mutlaka kurumsallaşmamız lazım yakınmalarını duyabilirsiniz. Bunu başarmakta günümüz yönetim sistemi standartları bir araç olarak kullanılabilir. Ancak, yeterli olmayacaktır ve olmamaktadır. Peki, yeterli olacak olan nedir?

STRATEJİK PLANLAMA

Stratejikelime anlamı itibarı ile sevk etme, yöneltme, gönderme, ve gütme demektir. Kökeni bakımından; Latincede yol, çizgi anlamına gelen “stratum”, Yunanlı General Strategos adından hareketle Yunancada “strategia” komutanlık anlamına gelmektedir. Bu açıdan baktığımızda strateji yüzyıllarca askeri bir kavram olarak kullanılmış; “savaş sanatı ve bir savaşta sonuca gitmek için yapılacak askeri harekatın planlanması ve uygulanması bilimi” olarak ifade edilmiştir. Ancak bu tanım günümüzde gelişmiş ve iş hayatına hatta günlük yaşantımıza girmiştir. CHANDLER (1962) stratejiyi, işletmede uzun dönemli amaç ve hedefleri belirleme ve bu amaçları gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan kaynakları tahsis ederek uygun faaliyet programını hazırlama olarak tanımlar.

Bu tanımlara baktığımızda stratejinin dört farklı yaklaşımla ele alındığını söyleyebiliriz;

(1) Strateji bir plandır:Strateji bilinçli bir şekilde niyet edilen faaliyetler dizisi ve istenilen durumu gerçekleştirmek için kullanılan bir rehber olarak görülür.

(2) Strateji bir taktikler bütünüdür:Özel bir durum için geliştirilen örgütsel davranışlar bir stratejidir.

(3) Strateji bir modeldir:Strateji ister bir plan isterse geliştirilen bir taktik olsun, birbirini takip eden faaliyetler modelidir.

(4) Strateji bir konumdur:Strateji, örgütün kendi çevresi içindeki yerini belirleyen bir anlam taşır.

Stratejik planlama ise, özetle, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu cevaplandırmasına yardımcı olur;

(1) NEREDEYİZ?

(2) NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ?

(3) GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ?

(4) BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER ve DEĞERLENDİRİRİZ?

Bu sorular ile işletme uzun vadeli geleceğine dair yol haritasını şu anki durumunu ve Pazar şartlarını göze alarak çıkarmaktadır. Bu kişiler üstü kararlar ve hedefler bütünü olduğu için işletmeleri kişilere bağımlılıktan kurtaracak bir reçete olarak düşünülebilir.

Gelişmiş ülkelerdeki firmaların sürekliliği seviyesine ulaşmak için yapmamız gereken de firmamızı kişilerin güdümünden kurtarmak değil midir zaten?