Tasarım Tescil İhlali

554 Sayılı Endüstriyel tasarımlara ilişkin KHK’da bu durum ayrıntılı olarak açıklanmıştır.  Tecavüz eylemi çok merak edilen ve ticari hayatta sıkça karşılaşılan bir durum olması sebebiyle İmza Patent olarak sizler için bu başlıkları ayrıntılı olarak aşağıda açıklıyoruz. 

Tasarım Konusu Ürünü Taklit Üretmek    

Endüstriyel Tasarım tescilinin Tasarım sahibinin izni olmaksızın tasarım konusu ürünü kısmen veya tamamen üreterek taklit etmek Endüstriyel Tasarım Hukuku açısından tecavüz sayılır. Tasarımın tescili uygulamada sıkça karşılaşılan taklit ürün konusunda ciddi korumalar sağlamaktadır. 

Tasarımın İzinsiz Olarak Ticari Amaçla Kullanılması 

Endüstriyel Tasarımlar hakkında çıkarılan KHK gereğince “Tasarımın kullanılması hak ve yetkileri münhasıran tasarım hakkı sahibinindir. Üçüncü kişiler, tasarım hakkı sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarlanan veya tasarımın uygulandığı bir ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, sözleşme yapmak için icapta bulunamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz.” Bu madde gereğince tasarımın ticari amaçla kullanılması durumu sınırlandırılmıştır. Fakat madde içeriğinde görüldüğü üzere tanım oldukça geniş tutulmuştur. Bu maddede ayrıntılı olarak sayılmış marka hakkına tecavüz halleri birbirinden bağımsızdır. Tecavüzün meydana geldiğinin ispati için tasarımın taklit üretimi yeterli olacaktır.  Piyasaya sürülmesi, satması ve diğer sayılanların bir arada olması gerekli değildir. Bazı durumlarda kısmi üretim bile tecavüz sayılabilecektir.

Tecavüz Yoluyla Üretilen Tasarımları Ticaret Alanına Çıkarmak    

Tecavüz yoluyla üretilen malları ticaret alınana çıkarmak KHK kapsamında tasarımdan doğan hakka tecavüz olarak sayılmıştır. Bu üretimin üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilmesi tecavüz durumunu ortadan kaldırmaz. Tecavüz yoluyla üretilen ürünü üçüncü bir kişi bile ticaret alanına çıkarırsa tecavüz eylemi oluşmuş sayılacak ve 554 sayılı KHK korumasından faydalanılacaktır. Ticaret işiyle uğraşan her tacirin satışını yaptığı ürünün taklit olduğunu bilecek durumda olduğu varsayılır. Ticaret çıkarılmış ürünü ithal etmek, toptan veya perakende pazarlamakta bu madde kapsamında tecavüz sayılacaktır. 

Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletmek veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devir Etmek

Endüstriyel Tasarımın tescilinden doğan haklardan biride Endüstriyel tasarımın lisans olarak verilebilmesi hakkıdır. 554 Sayılı KHK’da düzenlenen Lisans yoluyla verilmiş bir hakkı izinsiz genişletmek suç teşkil edecek ve bu durumda genişletilen bu hakkı kullanan üçüncü kişilerden bu suça iştirak etmiş sayılacaktır. Endüstriyel tasarımın tescilinden doğan lisans hükümlerine aykırı davranarak veya kendilerini gerçek hak sahibi veya lisans verme hakkına sahip göstererek üçüncü kişilere lisans verilmesi suçtur.  Bu yolla kandırılan üçüncü kişinin eylemleri suç kabul edilecektir. Bu suçtan kaynaklı olarak da ürettiği ürünler doğal olarak suça konu eşya mahiyetinde kabul edilir. 

Tasarımdan  Doğan Hakka Tecavüz Sayılan Fiillere İştirak

554 Sayılı KHK’da belirtilen Endüstriyel Tasarımın Tescilinden doğan haklara yapılan tecavüz fiiline üçüncü şahıslarda iştirak edebilir. Hangi ad ve nam altında olursa olsun taklit ürünün yapılmasına yardım eden, taklit ürünün yapılmasını teşvik eden ve ne şekilde olursa olsun bu fiillerin yapılmasını kolaylaştıran kişilerin eylemleri de tasarım hakkına tecavüz sayılacaktır. İştirak kavramından kasıt ise meydana gelen tecavüz eyleminin bir arada işlenmesidir. Tecavüz eylemine iştirak eden kişinin eylemin tecavüz olduğunu bilmemesi de iştiraki etkilemez. Zira daha öncede belirttiğimiz gibi ticaret hayatında bulunan bütün tacirlerin tecavüz eylemini bildiği veya bilmesi gerektiği varsayılır. İstisnası ise bu eylemleri meydana getiren bir işyeri ise iş sözleşmesi ile işverene bağlı olarak çalışan işçilerin eylemleri bu kapsamda değerlendirilmeyecek olmasıdır.

Bilgi Vermekten Kaçınmak; 

Endüstriyel Tasarımın Tescilinden doğmuş haklara aykırı olarak üretilmiş malların kaynağını, nereden veya kimden alındığını bildirmekten kaçınan kişi hakkında 554 Sayılı KHK kapsamında adli mercilere bilgi vermemek suçunu işlediği kabul edilerek işlem yapılır. Her ne suretle olursa olsun bilgi vermekten kaçınan kişinin elinde bulundurduğu ürünlerin taklit olup olmadığını bilmesi gerekir. Ürünün taklit olduğunu bilmediği yönündeki savunma suçun oluşumu bakımından önemli görülmeyecektir. 554 Sayılı KHK bu durumu daha da genişleterek kullanım amacıyla tecavüz yoluyla üretilmiş ürünü alan tüketicilere de sorumluluk yüklemiştir. Bu tür ürünleri satın alan kişiler ilgili birimlerin isteği durumunda bilgi vermek zorundadır. Fakat bilgi verildiği takdirde nihai kullanıcının eylemi tasarım hakkının ihlali anlamına gelmeyecektir. Eğer nihai kullanıcı bilgi vermekten kaçınırsa bu madde kapsamında tecavüz nihai kullanıcı açısından bile olsa meydana gelmiş sayılacaktır.  

Gasp

Endüstriyel Tasarımını tescil ettirerek hak sahibi olan kişilerin dışındaki bir kişi tarafından tasarım tescili için başvuruda bulunulması veya hak sahibi dışındaki biri adına tescil edilmesi Endüstriyel Tasarımın Gaspı durumunu meydana getirecektir. Gasp yapan kişiler hakkında daha önce tescil edilmiş tasarım başvurusunun TPE nezdinde ilanından itibaren iki (2) yıl içerisinde dava açılabilir.  Eğer hak sahibi söz konusu gaspın kötü niyetle yapıldığını ispatlayabiliyorsa koruma süresi içerisinde 2 yıllık süreye bakmadan gasp davası açılabilir. Gasp davası açmak yerine başvurulabilecek diğer bir yolda tasarımın hükümsüz sayılmasıdır. Yalnız bu hak sadece tasarımı daha önce tescil ettirmiş gerçek hak sahibine tanınmıştır.

Endüstriyel Tasarım hakkına tecavüz sayılan durumları kısaca özetleyecek olursak;

1-Tasarım hakkı sahibinin izni olmadan tasarımın tamamen aynısını veya tasarıma belirgin şekilde benzeyecek derecede oluşturulacak herhangi bir tasarımı yapmak, üretmek, piyasaya sürmek, satışını yapmak, satmak için taahhütte bulunmak, bunu kullanmak, ithal etmek, depolamak, elde bulundurmak tecavüz kapsamına girer.

2-Tasarım hakkı sahibinin sözleşmeye dayalı olarak lisans verilmesi işlemine dair sözleşmede belirtilmiş hakları genişletmek ve üçüncü kişilere devretmek bu kararname kapsamında tecavüz sayılmıştır.

3-1 ve 2 maddeki kurallara yardım edenler, bu fiilleri birlikte işleyenler, bu fiillerin işlenmesini teşvik edenler veya her ne şekilde olursa olsun bu fiillerin yapılmasını kolaylaştıranlar da bu tecavüzü gerçekleştirmiş sayılacaktır.

4-Haksız olarak üretilmiş veya ticareti yapılan veya ticaret alanına çıkarılmış tasarımı içeren eşyanın nereden aldığını söylemeyen veya nasıl aldığını bildirmeyenlerde tecavüz işlemişi gerçekleştirmiş sayılacaktır.

5-Tasarım hakkı sahibinin haklarının gasp edilmesi de bu hakka tecavüz anlamına gelmektedir.